Την περίοδο της Τουρκοκρατίας δεν βρήκαν την ευκαιρία μόνο οι Βρετανοί για να αρπάξουν από την υποδουλωμένη Ελλάδα αρχαιολογικούς θησαυρούς, αλλά και οι Γάλλοι. Το διάσημο άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, που κοσμεί σήμερα το Μουσείο του Λούβρου, το άρπαξαν από το νησί Γάλλοι αξιωματούχοι το 1821. Εικοσιτέσσερις μέρες πριν από την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης παρουσίαζαν το απόκτημα τους με καμάρι στα Ηλύσια Πεδία. Ήταν το δώρο του πρεσβευτή της Γαλλίας στην Πόλη, Μαρκησίου Ντε Ριβιέρ, στο βασιλιά Λουδοβίκο τον ΙΗ.
Η ανασκαφή του αγάλματος
Τον Απρίλιο του 1820 στο Κλήμα της Μήλου, ο αγρότης Γεώργιος ή Θεόδωρος Κεντρωτάς, καθώς έσκαβε το χωράφι του, βρήκε ένα γυναικείο άγαλμα, που σήμερα είναι γνωστό ως η «Αφροδίτη της Μήλου». Το άγαλμα ήταν σπασμένο στα δύο και έλειπαν τα χέρια του. Ο αγράμματος γεωργός δεν κατάλαβε την αξία του ευρήματος. Ένας Γάλλος αξιωματικός, ο Ολιβιέ Βουτιέ, που βρισκόταν με το πολεμικό του πλοίο“Εσταφέτ” για να ξεχειμωνιάσει στο λιμάνι του νησιού, προσφέρθηκε – με το αζημίωτο φυσικά- να βοηθήσει. Κάποιες άλλες πηγές αναφέρουν, ότι το γαλλικό πλήρωμα βρισκόταν ήδη στον χώρο της ανασκαφής, ψάχνοντας για αρχαία….
Οι επίδοξοι αγοραστές
Ο νεαρός Βουτιέ είναι αυτός που πρωτοδιαβάζει την επιγραφή στη βάση του αγάλματος.“Αφροδίτη” ήταν τη λέξη που έκανε το πρόσωπο του να λάμψει, ενώ αντιλαμβάνεται την αξία του γλυπτού. Ενημερώνει τον πρόξενο της Γαλλίας στη Μήλο, ο οποίος σπεύδει να το αγοράσει, σαν να είναι απλό εμπόρευμα. Τότε όμως δεν υπάρχει ελληνικό κράτος και οι Οθωμανοί περιφρονούν την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά. Το νέο διαδίδεται πολύ γρήγορα και στο νησί καταφθάνουν και άλλοι επίδοξοι αγοραστές από την Αθήνα, για να το μεταφέρουν στον Πειραιά.
Ένας καλόγερος από τη Μήλο που είχε κατηγορηθεί για ιερατικές ατασθαλίες, σκέφθηκε να το κάνει δώρο στον διερμηνέα του στόλου που θα τον πήγαινε στην Πόλη για να απολογηθεί. Η Αφροδίτη παραλίγο να βρεθεί στη Μολδαβία, στην σημερινή Ρουμανία, καθώς ο διερμηνέας ήταν ο πρίγκιπας της Μολδαβίας, Νικόλας Μουρούζης. Ο Βουτιέ σπεύδει στον Γάλλο πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη, για να μη χάσουν τον πολύτιμο αρχαιολογικό θησαυρό, ενώ ο Κεντρωτάς κατακλύζεται από προτάσεις και αμοιβές….
Η πλάτη της Αφροδίτης
Το σκληρό παζάρι των Γάλλων
Στις 20 Μαίου του 1820, οι Γάλλοι αξιωματικοί επιστρέφουν στη Μήλο με φιρμάνια από τον Σουλτάνο. Το άγαλμα βρίσκεται πακεταρισμένο στο κατάστρωμα ενός καϊκιού, έτοιμο να ταξιδέψει για τη Μολδαβία. Αμέσως ξεκινούν τα παζάρια και οι δωροδοκίες. Κανείς δεν ξέρει πως ακριβώς πέρασε στα χέρια των Γάλλων η Αφροδίτη. Άλλοι λένε ότι αναγκάστηκαν να την παραδώσουν οι Τούρκοι αξιωματικοί του νησιού και άλλοι ότι οι Γάλλοι ναύτες έκαναν γιουρούσι στο πλοίο και την άρπαξαν.
Ο φτωχός και πολύτεκνος αγρότης που κάτω από συνεχείς πιέσεις παρέδωσε το άγαλμα, πήρε ως αντάλλαγμα 400 γρόσια, ένα σχετικά καλό ποσό για την εποχή, αν λάβουμε υπόψη πως 1000 γρόσια ήταν ο ετήσιος μισθός των δημογερόντων. Κερδισμένοι βγήκαν οι Γάλλοι που ξόδεψαν μόνο χίλια φράγκα για να πάρουν στα χέρια τους την Αφροδίτη της Μήλου και να τη μεταφέρουν στην πατρίδα τους. Στη Μήλο βρίσκεται πλέον μόνο ένα αντίγραφο που εκτίθεται στο μουσείο του νησιού, καθώς το Λούβρο μας “έκανε την τιμή” να το στείλει ως δώρο.
Το μυστήριο με τα “χέρια” της Αφροδίτης της Μήλου
Η «Αφροδίτη της Μήλου» είναι ένα από τα πιο γνωστά και εντυπωσιακά αγάλματα της ελληνιστικής περιόδου. Η κατασκευή του χρονολογείται μεταξύ των ετών 150 και 100 π.Χ. Είναι φτιαγμένο από παριανό μάρμαρο και έχει ύψος πάνω από 2 μέτρα. Δημιουργός του είναι πιθανότατα ο Σκόπας, μαθητής του Φειδία, ή κατά άλλες πληροφορίες, ο Αλέξανδρος της Αντιόχειας, για τους οποίους όμως δε γνωρίζουμε περισσότερα στοιχεία. Το άγαλμα αν και βρέθηκε χωρίς χέρια, πιθανολογείται πως στο αριστερό της χέρι κρατούσε ένα μήλο, ενώ το δεξί ακουμπούσε στο ύφασμα που είναι τυλιγμένο γύρω από τους γοητευτικούς γοφούς της «Αφροδίτης»
